Powiat sokołowski

Sokołów Podlaski i powiat

Powiat sokołowski położony jest w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego. Od północy zamyka go rzeka Bug. W porównaniu do innych powiatów nie ma tu wielu zabytków i atrakcji turystycznych. Jednak na terenie powiatu miały miejsce ważne wydarzenia historyczne, o których tu wspomnę. Stolicą powiatu jest Sokołów Podlaski znany z cukrowni i linii kolejowej wiodącej w stronę obozu zagłady w Treblince. Na terenie powiatu zobaczyć można dwa ciekawe zespoły pałacowo-parkowe w Sterdyni i Patrykozach. Zobaczyć można także wiele cennych swiatyń katolickich w Sterdyni, Sabniach, Łazówku. Czasy powstań narodowych i II wojny światowej zaznaczyły się tu działalnością i śmiercią księdza Stanisława Brzuski i funkcjonowaniem podczas okupacji obozu zagłady w Treblince. To na tereninie tego powiatu odnaleziono słynny obraz El Greco Ekstaza św. Franciszka.

https://samorzad.gov.pl/web/powiat-sokolowski/przewodnik

Sokołów Podlaski

To miasto o początkach XV wieku. Miało szczęście do dobrych właścicieli m.in Kiszków, Radziwiłłów, Krasińskich, Kleofasa Ogińskiego. W XIX wieku rozpoczęła działalność cukrownia. Po upadku powstania styczniowego na rynku miejskim powieszono ks. S. Brzuskę i jego adiutanta F. Wilczyńskiego. 

Sokołów Podlaski : dzieje miasta i okolic
https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/45005
Przewodnik po Sokołowie Podlaskim
http://turystyka.sokolowpodl.pl/files/przewodnik_turystyczny.pdf
Pierwsza lokacja miejska na Podlasiu (Sokołów Podlaski - 1424 r.)
https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/4740/1/Studia_Podlaskie_1_Jarmolik_Pierwsza%20_lokacja_miejska_na%20_Podlasiu_%28Sokolow_Podlaski_1424r.%29.pdf

Sterdyń

Miasto o historii sięgającej XV wieku. Należał do Kiszków Krasińskich, Ossoliński, Górskich. Miasto ucierpiało po powstaniu styczniowym - odebrano prawa miejskie. W miejscowości na uwagę zasługuje kościół fundacji Ossolińkich ze słynącym łaskami obrazem matki Bożej Szkaplerznej. Ciekawy jest pałac fundacji także Ossolińskich projektu arch. Kubickiego. Niestety nie jest udostępniony do zwiedzania, jako własnośc prywatna.

pałac i kościół w Sterdyni  

Gmina Sterdyń
https://www.sterdyn.com.pl/asp/pliki/pobierz/Folder.pdf
Gmina Sterdyń od czasów najdawniejszych Publikacja Informacyjna o Gminie Sterdyń
https://www.sterdyn.com.pl/asp/pliki/pobierz/Publikacja.pdf

Patrykozy

Patrykozy to wioska głownie związana z pieknym pałacem wybudowanym w latach 1832 - 1843 dla Teodora Lubicz-Szydłowskiego generała Wojska Polskiego w okresie Powstania Listopadowego, według projektu Franciszka Jaszczoła. Kolejni właściciele bardziej lub mniej dbali o pałac i jego otoczenie. Obiekt doprowadzony został do zupełnej ruiny. W 2000 roku zakupił go Maurycy Zając, doprowadzając do restauracji pałacu.

Pałac w Patrykozach

https://modanamazowsze.pl/fantazja-generala-palac-w-patrykozach/

Łazówek

Łazówek to niewielka miejscowość w gminie Sterdyń. Część wsi była w posiadaniu szlachty wyznania katolickiego, a druga część Łazowa należała do bojarów ruskich. Pierwszą cerkiew prawosławną ufundowali przypuszczalnie bojarzy ruscy osadzeni przez wielkiego księcia litewskiego Kazimierza Jagiellończyka. Po unii brzeskiej w 1596 roku cerkiew łazowska pw. św. Piotra i Pawła Apostołów i św. Praksedy stała się unicką. Po likwidacji unii, w latach 1874-1875 kościół unicki został zabrany i zamieniony na cerkiew prawosławną. Do Łazówka sprowadzono prawosławnego duchownego oraz prawosławne mniszki z pobliskiego Wirowa.

Łazówek cudowna miejscowość na Podlasiu : jednodniówka jubileuszowa wydana z okazji 25-ciolecia restytuowania parafii

https://bbc.mbp.org.pl/dlibra/publication/739/edition/652/content

Treblinka

Miejscowośc w północnej częsci powiatu. Tam w 1942 r Niemcy zorganizowali obóz zagłady dla ludności żydowskiej. Liczba ofiar Treblinki sięgnęła prawdopodobnie ok. 800 tys. osób. Był to największy ośrodek zagłady w  Generalnym Gubernatorstwie, a zarazem drugi po  Auschwitz-Birkenau w okupowanej Europie.  
Treblinka – Historia i Pamięć
https://muzeumtreblinka.eu/wp-content/uploads/2019/02/treblinka_historia_i_pamiec_7_12_2015.pdf

Obóz Zagłady Treblinka II. Topografia zbrodni
https://www.academia.edu/38787935/Ob%C3%B3z_Zag%C5%82ady_Treblinka_II_Topografia_zbrodni

CIEKAWOSTKI 

El Greco

  

Obraz El Greco Ekstaza św. Franciszka z1580 roku odkryto przypadkiem w 1964 r. na plebani w Kosowie Lackim. Po konserwacji, jesienią 2004 r, „Ekstazę św. Franciszka” powieszono w sali siedleckiego Muzeum Diecezjalnego i tam można ją oglądać. To jedyne płótno El Greca w polskim muzeum.

Grodziko w Niewidomej

W wyniku wielosezonowych badań wykopaliskowych stwierdzono, że gród powstał na miejscu osady łużyckiej i osady wczesnośredniowiecznej z końca VI-VII w.

https://magazynswiat.pl/2610/wiadoma-rzecz-niewiadoma.html